P. Theo van den Hout (+)

De Byzantijnse Liturgie

Broeders en zusters,

Het doet ons plezier u te mogen verwelkomen bij deze Byzantijnse eucharistieviering. Het geeft aan, dat u geïnteresseerd bent in andere vormen van bidden, dat u oog hebt voor andere culturen en voor de rijkdom aan liturgische traditie binnen de Katholieke Kerk.

Wat is nu zo'n Oosterse Liturgie?

Het is allereerst een ere-dienst. Een dienst tot eer aan God-in-den-Hoge, om eer te brengen aan de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.

Daarom vindt u in een oosterse kerk mooie ikonen, worden er feestelijke gewaden gedragen, is er heerlijke zang, ziet u lichten en kaarsen en ruikt u wierook. Want we bidden niet alleen met onze geest, maar zeker ook met ons lichaam. Daarom worden ook de zintuigen aangesproken.

Zo'n oosterse Byzantijnse viering wordt ook wel eens omschreven als "een hemel op aarde", maar ... tijdelijk, even maar ... De oude kerkvaders zeiden al, dat we ons aansluiten bij de hemelse Liturgie:

   "...Laat ons als mensen rond het altaar staan, zoals de engelen dat doen in de Hemel..."

We voelen ons verbonden met de apostelen, de martelaren, kortom: met de heiligen. En als wij leven in genade met God, in vrede met God, dan zijn wij zelf al "heilig", hier en nu op aarde.

Zonder zware dogma's wordt de gehele dienst door eer gebracht aan de ene God, Die de steeds scheppende kracht in de kosmos is, in de wereld, in ons bestaan: de Vader.

We gedenken dat Gods Woord tot ons kwam en komt in Jezus Christus, mens én God; en we vragen om Gods kracht en hulp, Gods Geest, om ons in ons leven bij te staan, te steunen en te helpen.

En omdat we maar kleine mensen zijn - we staan er niet altijd bij stil, maar we hoeven maar te denken aan de problemen met het milieu, aan de oorlogen, veraf en dichtbij, aan ziekten waarvoor geen genezing bestaat ... dan zijn we toch maar kleine mensen.

Daarom vragen we de Moeder van God en alle heiligen met ons mee te bidden en onze voorspraak te zijn bij God. We bidden om vredige tijden, om goed weer en goede lucht, om het brood op tafel en om ons voedsel. We vragen aan God dátgene te geven wat goed is voor ons. Maar niet op de manier dat we dus met de handen in de schoot kunnen afwachten ..., neen! We moeten zelf het werk doen, maar God is met ons, Hij staat achter ons!

Natuurlijk, er zijn ook tegenslagen in ons leven, pijn en lijden, dat niet per se zo door God gewild is, maar dat samenhangt met de zwakke kanten van ons menselijk bestaan.

We kunnen alleen maar aan God vragen: Help ons, help ons ... Gospodi pomiluj, Kyrie eleison.

We bidden voor de eenzamen, de bedroefden, de gevangenen, de vluchtelingen en de lijdenden. Dat doet ons eraan denken dat we er wat aan moeten doen.

De drukke bezigheden van ons leven doen ons dat weleens vergeten. Daarom komen die smeekbeden steeds terug. En voor ons tekortschieten, ons vergeten, vragen we: "Vergeef het ons, Heer, vergeef het ons. Want U bent een Goede God, Die van de mensen houdt. U hebt ons geroepen, laat ons niet bevreesd zijn U te volgen."

Tenslotte is het goed te realiseren dat in de vroegere communistische landen het geloof bewaard is gebeleven, met name door de viering van deze Liturgie. Zodat na het wegvallen van de dictatuur de Kerk en gelovigen springlevend te voorschijn kwamen. Zoals de Grieks-Katholieke Kerk in Oekraïene. Wel staan ze voor een zeer zware opgave om op de puinhopen van het communisme het christelijk geloof uit te zaaien.

Daarom vragen wij u met ons te bidden voor onze broeders en zusters in het Oosten: christelijk, katholiek, maar met een eigen, andere, maar zeer eerbiedwaardige kerkelijke traditie.