12 november: Gedachtenis van de Heilige Josaphat van Polatsak
Eerste lezing: Hebr. 4,14 - 5,6
Broeders en zusters:
Wij hebben een hogepriester die in staat is met ons mee te voelen met onze zwakheden. Hij werd zelf op allerlei manieren op de proef gesteld, precies zoals wij, afgezien dan van de zonde. Laten wij daarom vrijmoedig naderen tot de troon van Gods genade, om barmhartigheid en genade te verkrijgen en tijdige hulp. Want elke hogepriester wordt genomen uit de mensen en aangesteld voor de mensen, om hen te vertegenwoordigen bij God en om gaven en offers op te dragen voor de zonden. Hij is in staat onwetenden en dwalenden geduldig te verdragen, daar hij zelf ook aan zwakheid onderhevig is; daarom moet hij, als hij offers opdraagt voor de zonden, even goed aan zijn eigen zonden denken als aan die van het hele volk. En niemand kan zich die waardigheid aanmatigen, men moet evenals Aäron door God geroepen worden. Ook Christus heeft zichzelf niet de eer van het hogepriesterschap toegekend; dat heeft God gedaan, die Hem zei: Gij zijt mijn zoon, Ik heb u heden verwekt. En elders zegt Hij: Gij zijt priester voor eeuwig, op de wijze van Melchisédek.
Evangelie: Joh 10,9-16
De Heer sprak: Ik ben
de deur; indien iemand door Mij binnengaat, zal hij worden gered; hij zal in- en
uitgaan en weide vinden. De dief komt alleen maar om te stelen, te slachten en
te vernietigen; Ik ben gekomen, opdat zij leven zouden bezitten, en wel in
overvloed. Ik ben de goede herder. De goede herder geeft zijn leven voor zijn
schapen. Maar de huurling, die geen herder is en geen eigenaar van de schapen,
ziet de wolf aankomen, laat de schapen in de steek en vlucht weg; de wolf rooft
ze en jaagt ze uiteen. Hij is dan ook maar een huurling en heeft geen hart voor
de schapen. Ik ben de goede herder. Ik ken de mijnen en de mijnen kennen Mij,
zoals de Vader Mij kent en Ik de Vader ken. Ik geef mijn leven voor de schapen.
Ik heb nog andere schapen, die niet uit deze schaapstal zijn. Ook die moet Ik
leiden en zij zullen naar mijn stem luisteren en het zal worden: één kudde,
één herder.
Zusters
en broeders,
Het
bloed van de martelaren is het zaad van het christendom.
Vandaag viert onze Moeder de Heilige Kerk de feestdag van de heilige martelaar
Josaphat van Polatsk, wiens leven kort was, maar vol van ware heldhaftigheid en
heiligheid, gehoorzaamheid aan de Kerk en kennis van de waarheid.
Hij
werd geboren in een moeilijke tijd van politieke en religieuze conflicten. Hij
was een vurige belijder van het geloof, een goede herder en streefde naar
onderling respect van de verschillende sociale en culturele groepen van het
land. Zijn ijver voor de vrede in zijn vaderland verbaast zelfs tot nu toe.
Het
leven van de Martelaar vertelt over de wonderbaarlijke gebeurtenis, die hij
ervaren heeft als kind, toen hij in de kerk was: een vonk daalde als een vlam
neer van het kruisbeeld, dat opgehangen was in de kerk. De wonde was niet
pijnlijk en hij verloor geen bloed. De wonde was voor hem een prikkel tot het
beleven van zijn liefde voor God en de Kerk, met de lijdende Verlosser en ook
zelf door Hem verlost.
Het
was in zijn tijd onvoorstelbaar om te leven buiten de Kerk, niet deel te nemen
aan religieuze diensten en slechts formeel christen te zijn. Het was in die tijd
niet eenvoudig om zich op te stellen tegen de gevestigde orde.
De
heilige Josaphat ijverde voor éénheid met de Apostolische Stoel, de Heilige
Stoel van de Paus van Rome, opvolger van de Heilige Apostel Petrus, de
steenrots, op dewelke Christus Zijn Kerk heeft gebouwd. Daardoor maakte de
heilige Josaphat zich tot middelpunt van minachting en haat, en hij riskeerde er
zijn leven mee.
Op
wonderbare wijze werden zijn overblijfselen teruggevonden, en deze werden ter
verering uitgesteld in de kerk van Polatsk. Er gebeurden vele wonderen, die door
de Heilige Kerk bevestigd werden. Zelfs één van de aanstichters van de moord
op de heilige Josaphat, een zekere Meletios Smotritsky had berouw over zijn
geloofsafval en aanvaardde de Unie, en was haar trouw tot zijn dood.
De
heilige Josaphat deed niets nieuws. Hij volgde het voorbeeld van de grote
Heiligen, zoals de heilige Johannes Chrysostomus, de heilige Ambrosius van
Milaan en de heilige Maximus, belijder.
Vandaag,
dierbare broeders en zusters, heffen wij onze lofzang tot God aan, Die ons
uitnodigt om in de voetsporen van onze martelaar te treden en, net zoals hem,
het met veel schaduw verduisterde pad te gaan van valse beschuldigingen,
beledigingen, laster en vervolging.
Wij
moeten het leergezag van God en Zijn énige Kerk aanvaarden en gehoorzame
kinderen worden. Wij moeten de geloofscrisis overwinnen, die het Christelijk
leven herleidt tot uiterlijke schijn. Wij moeten WARE CHRISTENEN worden, niet
alleen met onze woorden, maar ook met onze daden. De heiligen navolgend: een
vroom en deugdzaam leven, in heilige nederigheid. Wij moeten leren om onszelf en
onze eigen zelfgenoegzaamheid en ikzucht (egoïsme) opzij te zetten, ja, onszelf
te kruisigen, in navolging van Christus op het Kruis en zoals alle heiligen van
alle tijden Hem zijn gevolgd. Het Geloof is een genade van God en geen
“democratische keuze” van deze tijd.
De
heilige Josaphat roept ons allen op om terug te keren naar het apostolische en
aartsvaderlijk geloof, dat door de opvolgers van de Apostelen (de bisschoppen)
is bewaard en wordt doorgegeven van generatie op generatie, tot het einde der
tijden.
Het
Geloof is geen menselijke zaak, of geen zaak van gevoelens, intellectualisme of
al te menselijke redeneringen. De nederige en waarheidsminnende houding van de
heilige Josaphat nodigt ons uit om afstand te doen van onze eigen menselijke
meningen en onze zelftrots. Wij moeten nederig aan Jezus’ voeten plaatsnemen
en luisteren naar Zijn stem, en doen wat Gods wil is: God en onze naaste
beminnen, niet te zondigen en Zijn geboden te onderhouden.
God
roept ieder van ons op om een heilige te worden. De vele heiligen die ons zijn
voorafgegaan tonen ons, dat de heiligheid bereikt kan worden in alle mogelijke
levensomstandigheden: klein of groot, rijk of arm, in het klooster of in de
wereld, als kluizenaar of als huismoeder of huisvader.
Moge
God op voorspraak van de heilige martelaar aartsbisschop Josaphat uw harten doen
ontvlammen tot ware en oprechte Liefde tot Jezus en het Heilig Kruis.
Heer
Jezus Christus, Zoon van God, heb medelijden met ons en ontferm U over ons!
Amen.